Cách phối hợp thuốc ARV 3 trong 1 như thế nào?

Tại sao lại phải phối hợp đến 3 thậm chí là 4 loại thuốc ARV khác nhau trong 1 phác đồ điều trị HIV/AIDS? Liệu pháp điều trị HIV bằng thuốc kháng virus ARV hiệu lực cao (HAART) là gì? Cách phối hợp thuốc ARV 3 trong 1 ra sao? Phác đồ điều trị ARV bậc 1 là như thế nào?

*Cách phối hợp 3 hoạt chất trong 1 viên thuốc ARV*

Tại sao phải phối hợp thuốc ARV 3 trong 1?

Thuốc ARV 3 trong 1 nhiều người vẫn hiểu đơn giản là 3 hoạt chất kháng virus khác nhau kết hợp lại trong 1 viên thuốc ARV. Điều này là đúng, nhưng bản chất sâu xa đó chính là phác đồ điều trị ARV. Nguyên tắc điều trị HIV/AIDS là phải phối hợp tối thiểu 3 hoặc thậm chí là 4 hoạt chất kháng virus trong 1 phác đồ. Ngày xưa, thuốc ARV vẫn là 3 trong 1 nhưng là 3 viên khác nhau, uống trong 1 lần, mỗi ngày đều duy trì như vậy. Sau đó các công ty dược đã liên kết lại sản xuất ra những loại thuốc ARV có kết hợp được cả 3 loại hoạt chất vào viên luôn. Nhờ vậy việc duy trì uống thuốc ARV sẽ dễ dàng hơn.

Tuy là đã có tới khoảng hơn 20 loại thuốc ARV dạng kết hợp được sản xuất, tuy nhiên không phải phác đồ nào cũng chỉ cần uống 1 viên 1 lần. Ví dụ như phác đồ điều trị ARV bậc 2 ở Việt Nam có Lopinavir/ritonavir cần đến 2 lần uống/ ngày, mỗi lần phải uống từ 2 đến 3 viên thuốc.

Sự phối hợp nhiều loại thuốc ARV khác nhau trong phác đồ điều trị HIV/AIDS để tăng hiệu quả tiêu diệt virus HIV. Đồng thời mục đích vô cùng quan trọng nữa là ngăn chặn nguy cơ kháng thuốc ARV càng lâu xảy ra càng tốt. Nếu càng nhiều virus HIV trong cơ thể người bệnh thì khả năng sinh đột biến kháng thuốc ARV của virus HIV càng cao.

Liệu pháp thuốc ARV hiệu lực cao HAART là gì?

HAART là viết tắt của từ tiếng Anh Highly Active AntiRetroviral Therapy, còn được gọi là ART hoặc cART (c là combination). Đó chính là cách thức phối hợp các loại thuốc ARV từ 25 loại thuốc thuộc 7 nhóm thuốc ARV khác nhau. Đương nhiên, sự phối hợp này phải tuân theo nguyên tắc, cách thức nhất định, nhằm những mục đích sau:

Giảm thiểu tỉ lệ mắc bệnh và tử vong do HIV/AIDS.
Nâng cao chất lượng cuộc sống cho người nhiễm HIV.
Giảm tải lượng virus HIV-RNA trong huyết thanh.
Hạn chế lây nhiễm HIV từ người này sang người khác.
Ngăn ngừa kháng thuốc ARV.
Nâng cao hệ miễn dịch cho bệnh nhân HIV/AIDS.

Như vậy, liệu pháp điều trị HIV hiệu lực cao chính là mục đích của việc phải kết hợp các thuốc ARV lại với nhau.

Cách phối hợp thuốc ARV 3 trong 1 như thế nào?

*Cách phối hợp hoạt chất để tạo nên thuốc ARV 3 trong 1*

Phối hợp thuốc ARV 3 trong 1 hoặc thậm chí 4 trong 1 đi nữa để đạt được liệu pháp HAART phải tuân theo nguyên tắc: 2 NRTIs (“backbone”) + 1 PI/NNRTI/INSTI (“base”) có nghĩa là 2 loại thuốc ARV đầu tiên trong phác đồ phối hợp là thuộc nhóm NRTIs làm ‘xương sống’. Sau đó sẽ kết hợp thêm một loại thuốc ARV hỗ trợ thuộc 1 trong các nhóm NNRTIs, PIs, INSTIs.

Bên Mỹ ưu tiên phác đồ phối hợp như sau:

tenofovir/emtricitabine và raltegravir.
tenofovir/emtricitabine và dolutegravir.
abacavir/lamivudine và dolutegravir dành cho bệnh nhân âm tính với kiểu gen HLA-B*5701.
tenofovir/emtricitabine, elvitegravir và cobicistat (nhóm FIs) với bệnh nhân có chức năng thận tốt, mức lọc cầu thận >70.
tenofovir/emtricitabine, ritonavir và darunavir.

Trong đó, ở Việt Nam hiện nay, tốt nhất có phác đồ tenofovir alafenamide /emtricitabine và dolutegravir. Hay còn được viết tắt là TAF/FTC/DTG. Các biệt dược có trên thị trường như Telagara, Tocitaf, Spegra…

Phác đồ điều trị ARV bậc 1 của Việt Nam như thế nào?

Việt Nam mình chọn phác đồ điều trị ARV bậc 1 ưu tiên hiện nay là TDF/3TC/DTG. Ngoài ra còn có phác đồ điều trị ARV bậc 1 thay thế như: TDF-3TC/FTC-EFV. Cập nhật mới nhất theo thế giới và EACS, phác đồ ARV bậc 1 tốt nhất là TAF/FTC/DTG.

Nói tóm lại, cách phối hợp tạo ra thuốc ARV 3 trong 1 là phải kết hợp 2 hoạt chất ‘xương sống’ thuộc nhóm NRTI. Sau đó, hoạt chất thứ 3 sẽ thuộc nhóm khác bao gồm: NNRTI, PI hoặc INSTI.

Mọi vấn đề về HIV, thuốc ARV, thuốc PEP cần trao đổi liên hệ Bác sĩ Thắng, call-zalo: 0988778115.

Trợ lý đơn hàng thuốc ARV: DS.Hồng Nhung 0974433519.