Cẩn thận với Prep tình huống?

Nhiều bạn thấy các trang mạng tung hô, cổ súy cho Prep tình huống rất nhiều, nên cứ lao vào dùng và ca ngợi nó hết mực. Sự thật Prep tình huống có ưu, nhược điểm như thế nào? Có phải ai cũng nên dùng Prep tình huống? Prep tình huống có thật tốt như mọi người vẫn làm lố nó quá không? Cần hiểu rõ và có cái nhìn thấu đáo về nó. Không nên lạm dụng và hãy cẩn thận với Prep tình huống.

Prep tình huống là gì?

Prep tình huống là điều trị dự phòng lây nhiễm HIV bằng cách uống thuốc ARV trong một thời gian ngắn khi có quan hệ tình dục không an toàn giữa nam với nam (nhóm MSM). Nhiều người còn gọi là Prep sự kiện, Prep khẩn cấp. Viết tắt tiếng Anh hay sử dụng là ED-Prep.

Cách sử dụng thuốc Prep tình huống như thế nào?

Uống thuốc Prep theo tình huống dựa vào công thức 2+1+1. Có nghĩa là dùng 4 viên và 3 lần uống thuốc ARV. Thuốc ARV dùng trong Prep tình huống là TDF/FTC hoặc TDF/3TC có biệt dược phổ biến như: Ricovir em, Tenof em, Tavin em, hay Truvada…

Cách uống Prep theo tình huống như sau:

Liều 1: Uống 2 viên vào khung giờ 24 – 2 giờ trước quan hệ tình dục.
Liều 2: Uống 1 viên sau lần uống đầu tiên 24 tiếng.
Liều 3: Uống 1 viên sau lần uống thứ 2 cũng là 24 tiếng.

Nói tắt là 4 viên 3 liều hoặc 2-1-1.

Ưu điểm của Prep tình huống:

Prep tình huống có những ưu điểm nhất định nên đang được sử dụng rộng rãi và rất phổ biến ở nhiều quốc gia hiện nay. Có thể kể đến như:

Uống ít viên chỉ có 4 viên thuốc và 3 lần uống.
Uống ít thuốc thì ít tác dụng phụ, đỡ bị mệt kéo dài.
Đỡ phải lo chuyện tuân thủ điều trị dài ngày như Prep hàng ngày (Daily Prep).
Khi nào có nguy cơ thì mới uống thôi.
Giảm gánh nặng chi phí.
Hiệu quả điều trị dự phòng phơi nhiễm HIV khá cao.
Dễ áp dụng và là sự lựa chọn thay thế cho Prep hàng ngày.
Prep tình huống dù là khẩn cấp nhưng còn tốt hơn là không uống gì để bị nhiễm HIV.

Nhược điểm của Prep tình huống:

Công nhận là Prep tình huống hay ED-PREP, on-demand PREP có những ưu điểm nhất định, tuy nhiên cũng cần phải cẩn thận với Prep tình huống vì:

Hiệu quả dự phòng lây nhiễm HIV không cao và chắc chắn như Prep hàng ngày. Có nhiều nghiên cứu, mỗi nghiên cứu lại cho ra những báo cáo kết quả khác nhau. Ví dụ như IPERGAY ở Pháp thì nói là hiệu quả 86%, nghiên cứu ở Amsterdam lại nói 99%, những nghiên cứu Prevenir, IAVI lại cho kết quả khác…
Không dự phòng được các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác như: sùi mào gà, giang mai, lậu, hạ cam…
Mỗi 3 tháng phải đi làm xét nghiệm tầm soát về tình trạng nhiễm HIV, chức năng gan thận hoặc các vấn đề khác.
Vẫn có tác dụng phụ của thuốc ARV chứ không phải không có, chỉ là ít hơn chút so với Daily Prep thôi.
Tăng nguy cơ kháng thuốc ARV ở người sử dụng Prep tình huống nhiều lần nếu về sau nhiễm HIV.
Giới hạn nhóm sử dụng chỉ là cộng đồng MSM.
Phải nắm chắc về thời điểm hoặc phải trì hoãn được ít nhất 2 tiếng lúc quan hệ tình dục.
Chỉ nên dùng cho người có tần suất quan hệ dưới 2 lần một tuần.
Cần phải có sẵn thuốc Prep trong người trước khi quan hệ.
Uống sát giờ dễ bị bạn tình phát hiện dẫn đến mất vui.
Nhiều bạn bị bối rối trong việc chuyển từ ED-Prep sang Prep hàng ngày và ngược lại.
Ít kết nối với bác sĩ để trao đổi.
Chủ quan, tăng quan hệ tình dục không an toàn.

Tóm lại có nên sử dụng Prep tình huống (ED-PREP) hay không?

Bản chất của Prep tình huống sinh ra là để khắc phục tâm lý không muốn uống thuốc Prep hàng ngày lâu dài. Những trường hợp khẩn cấp, quan hệ tình dục bất chợt thì có thể áp dụng nhưng phải chuẩn bị nhiều kiến thức, thuốc Prep sẵn sàng trước đó, chứ không là muộn. Hơn nữa còn có nhiều điều bất cập và không nên lạm dụng với Prep tình huống. Nói chung là hãy cẩn thận với Prep tình huống, cân nhắc kĩ càng mặt ưu và nhược điểm, chứ không phải hoàn toàn tốt đẹp đâu.