Tại sao phải uống PEP trong 28 ngày mà không là 30, 40, hay 50 ngày? Tại sao lại có con số 28 ngày cần thiết để dùng thuốc PEP? Hiệu quả của PEP có thay đổi gì nếu chúng ta rút ngắn hoặc kéo dài thêm thời gian uống thuốc PEP không phải 28 ngày? Thuốc PEP có bao nhiêu loại hiện nay, loại nào tốt nhất, giá bao nhiêu tiền?
Trả lời: 28 ngày là mốc thời gian cần và đủ để đạt hiệu quả điều trị PEP thành công cao nhất. Con số đó được đưa ra dựa trên các nghiên cứu khoa học và quan sát thực tiễn lâm sàng.
Thuốc PEP là gì?
Thuốc PEP là thuốc ARV được dùng với mục đích điều trị dự phòng khỏi bị lây nhiễm HIV từ người khác. Không giống như PREP, thuốc PEP chỉ được sử dụng sau khi có nguy cơ lây HIV. PEP là viết tắt của tiếng Anh Post-Exposure-Prophylaxis.
Thuốc PEP hay còn gọi là PEP 72 giờ, được dùng càng sớm càng tốt. Nó thuộc nhóm dược lý kháng virus sao chép ngược HIV.
Chỉ định điều trị PEP cho những ai?
Những trường hợp sau nên được dùng thuốc PEP khẩn cấp, càng sớm càng tốt:
- Quan hệ tình dục không an toàn, không dùng bao cao su với đối tượng không rõ về tình trạng nhiễm HIV. Bạn tình có thể là nam hoặc nữ. Quan hệ tình dục không an toàn ở đây bao gồm cả quan hệ đường âm đạo, dương vật – hậu môn, dương vật – miệng (oral sex), miệng – âm hộ (vét máng)…
- Dùng chung kim tiêm tiêm chích, đâm kim làm đẹp, lăn kim ma cà rồng, các thủ thuật dùng chung dụng cụ có dính máu mà chưa được sát trùng đầy đủ.
- Máu, dịch tiết của bệnh nhân HIV/AIDS bắn vào vết thương hở hoặc niêm mạc của người lành…
Tất cả những đối tượng có nguy cơ bị phơi nhiễm HIV đều cần dùng thuốc PEP. Bất kể đó là người già hay trẻ nhỏ, dân tộc, tôn giáo, vùng địa lý, nam hay nữ, giàu hay nghèo…
Thành phần của thuốc PEP?
Thuốc PEP gồm có ít nhất 3 hoạt chất ARV trở lên. Thuốc PEP không nhất thiết phải là thuốc ARV 3 trong 1, nó có thể là loại phối hợp nhiều viên thuốc như trong phác đồ điều trị ARV bậc 2 chẳng hạn. Tuy nhiên, phổ biến hiện nay thì vẫn là loại PEP ngày uống 1 viên, do đã tích hợp đủ thành phần kháng virus trong đó.
Một số thành phần công thức của thuốc PEP phổ biến đang dùng là:
- TAF – FTC – DTG
- TDF – 3TC – DTG.
- TDF – FTC – LPV/r.
Cụ thể các hoạt chất đó có thể là: Tenofovir 300mg/25mg, Lamivudin 300mg, Lopinavir 200mg, Ritonavir 50mg, Dolutegravir 50mg, Emtricitabine 200mg…
Nguyên tắc điều trị PEP?
Khi điều trị dự phòng phơi nhiễm HIV, cần phải tuân thủ đầy đủ những nguyên tắc sau:
- Đúng loại thuốc ARV được sử dụng trong điều trị PEP.
- Tuân thủ uống đúng giờ cố định.
- Kiêng bia rượu và các thuốc tương tác xấu với thuốc PEP.
- Uống kịp thời PEP trong 72 giờ sau khi có nguy cơ lây nhiễm HIV.
- Uống thuốc PEP trong 28 ngày.
Càng tuân thủ tốt bao nhiêu, hiệu quả điều trị PEP thành công càng cao bấy nhiêu.
Tại sao phải uống PEP trong 72 giờ?
Chúng ta biết rằng, virus HIV muốn gây nhiễm lâu dài cho một người cần phải tiếp cận được tế bào CD4 và trú ẩn trong đó. Đây cũng chính là nhà máy sản xuất các thế hệ tiếp theo, những bản sao của virus HIV. Việc uống thuốc PEP kịp thời trong 72 giờ sẽ giúp không cho virus HIV đến được nhà máy cần thiết đó.
Thời gian 72 giờ là khi virus HIV còn đang trôi lơ lửng trong máu, thuốc PEP có khả năng đánh chặn tốt hơn, giúp bảo vệ cơ thể an toàn khỏi HIV tấn công.
Có chi tiết khá thú vị là tại sao thuốc tránh thai khẩn cấp cũng có hiệu quả trong 72 giờ? Sự trùng hợp ngẫu nhiên của tạo hóa.
Tại sao phải uống PEP trong 28 ngày?
Lý do của mốc thời gian 28 ngày dùng trong điều trị PEP là dựa trên:
- Các quan sát trên thực tiễn lâm sàng điều trị PEP dự phòng phơi nhiễm HIV trong nghề nghiệp.
- Các nghiên cứu trên động vật.
- Các số liệu thực tế điều trị dự phòng phơi nhiễm HIV cho em bé sinh ra từ mẹ bị HIV.
Người ta thấy 28 ngày là đủ cho việc phát huy hiệu quả điều trị PEP đạt mức tối đa. Nếu có kéo dài thêm thời gian điều trị PEP trên 28 ngày chỉ có ý nghĩa về tâm lí cho người dùng PEP. Tuyệt đối không ngừng sử dụng trước 28 ngày vì không đạt được 100% tác dụng tối đa của thuốc ARV trong điều trị PEP.
Virus HIV nếu có xâm nhập vào cơ thể từ các đường khác nhau thì chúng cũng cần thời gian để vào máu. 28 ngày này đủ cho thuốc PEP diệt hết virus HIV đã vào hệ tuần hoàn và những virus còn tồn lưu tại vị trí xâm nhập. Chẳng hạn virus còn đâu đó tại niêm mạc âm đạo, hậu môn, da, vết trầy xước…28 ngày sẽ là đủ cho thuốc PEP đến đó diệt luôn tất cả.
Như vậy, việc phải duy trì uống thuốc PEP đủ 28 ngày là để đạt tỷ lệ điều trị PEP thành công cao nhất. Tức là giúp tối ưu hóa khả năng người dùng thuốc PEP không bị nhiễm HIV lên tới gần như 100%.
Liều lượng và cách uống thuốc PEP tốt nhất?
Liều dùng thuốc PEP tùy theo phác đồ:
- Phác đồ bậc 1: ngày uống 1 lần, một viên.
- Phác đồ bậc 2: ngày uống 2 lần, mỗi lần từ 2 đến 3 viên.
Thời gian uống thuốc PEP: 28 ngày cho mọi phác đồ PEP.
Uống thuốc PEP có thể vào lúc no hoặc đói, nhưng tuyệt đối phải đúng giờ cố định.
Sự khác nhau khi uống thuốc PEP lúc đói và khi no là gì?
Về mặt dược động học, có một số khuyến cáo nói rằng Efavirenz nên được uống lúc đói để giảm nguy cơ phơi nhiễm Efavienz gây hại gan. Nhưng đối với Tenofovir lại bảo rằng uống khi no để tăng hiệu quả hấp thu và dược động học của thuốc tốt hơn. Trong khi viên thuốc ARV 3 trong 1 lại có cả 2 loại hoạt chất này kết hợp với nhau. Thế làm sao? Xin nhắc lại đây chỉ là khuyến cáo về mặt lí thuyết và đã cũ rồi.
Cập nhật mới nhất 2024, các loại thuốc PEP hiện nay không phụ thuộc thức ăn. Các bạn chỉ cần dùng đúng giờ, tuân thủ đều đặn mỗi ngày một viên và kiêng những yếu tố liên quan.
Hiệu quả của PEP đạt 100%?
Về lý thuyết, không ai dám khẳng định điều trị dự phòng phơi nhiễm HIV PEP đạt được 100%. Tuy nhiên, về mặt thực tế, hầu như cả nghìn trường hợp điều trị PEP với bác sĩ Thắng thì hiếm lắm chỉ một vài ca bị ”dính” thôi.
Như vậy, có thể thấy tỷ lệ điều trị PEP thành công lên tới 99,99%. Điều này là quá tuyệt vời cho việc phòng ngừa bệnh tật gây chết người.
Các loại thuốc PEP hiện nay tốt không, nên chọn loại nào?
Để đạt được hiệu quả điều trị PEP là tối ưu, coi như là gần chạm ngưỡng 100% đi, chúng ta cần phải có chiến lược điều trị PEP đúng đắn. Trước hết bác sĩ sẽ phân tích nguy cơ lây nhiễm HIV cao hay thấp. Sau đó, phân tích thời gian, đặc điểm sinh hoạt để đưa ra giờ uống thuốc PEP tốt nhất. Cuối cùng là ”cú dứt điểm thành bàn” chính là lựa chọn ra phác đồ điều trị PEP tốt nhất, phù hợp nhất với tình huống mà bạn vừa trải qua.
Có nhiều loại thuốc PEP như đã đề cập các phác đồ kể trên. Để dễ hình dung, xin đưa ra tên cụ thể thuốc ARV điều trị PEP như sau:
- Telagara
- Tocitaf
- Spegra
- Acriptega
- Aluvia + Ricovir-em…
Xin lưu ý, các loại thuốc Avonza, Eltvir…không còn được khuyến cáo dùng trong điều trị PEP. Chúng là phác đồ cũ, nhiều tác dụng phụ và hiệu quả thấp nên đã và đang bị loại bỏ.
Vậy loại thuốc PEP nào tốt nhất?
Về chuyên môn, thuốc PEP tốt nhất có công thức TAF/FTC/DTG. Các biệt dược bao gồm: Telagara, Tocitaf, Spegra…Những thuốc này vừa đạt hiệu quả cao, diệt virus HIV rất mạnh. Thú vị hơn, chúng rất an toàn với các cơ quan nội tạng của người dùng. Đặc biệt có thể dùng được cho cả người bị suy thận.
Quên uống thuốc PEP phải làm sao?
Khi uống thuốc PEP, nhiều người vẫn bị quên, uống PEP trễ 1 giờ, 2 giờ, thậm chí 3 giờ hoặc nhiều hơn. Với trường hợp này, nhớ ra khi nào thì uống 1 viên bù vào ngay lúc đó. Nếu còn chưa đầy 4 tiếng nữa là đến liều tiếp theo thì hãy bỏ qua liều đã quên và uống viên tiếp theo như lịch bình thường.
Quên uống thuốc PEP có làm tăng nguy cơ lây nhiễm HIV?
Điều này có thể có, mặc dù chưa có báo cáo chính thức. Tuy nhiên, các bạn cũng đừng quá lo lắng, vì hầu như chưa ai điều trị PEP theo phác đồ chuẩn của bác sĩ Thắng mà bị nhiễm HIV cả.
Thuốc PEP giá bao nhiêu?
Tùy theo loại phác đồ dùng làm thuốc điều trị PEP, sẽ có giá chênh lệch nhau từ vài trăm nghìn đồng đến cả vài triệu. Những thuốc đắt tiền là do có hoạt chất tốt, hiệu quả cao và an toàn. Giá thuốc PEP có thể thay đổi một chút tùy theo đơn vị cung cấp và thời giá thị trường.
Thường hiện nay, mọi người hay chọn loại thuốc PEP ngày uống 1 viên, có giá từ 1 đến 2 triệu. Bởi nó dễ dùng, tỷ lệ thành công cao và ít tác dụng phụ.
Thuốc PEP mua ở đâu tốt nhất Việt Nam?
Mua thuốc PEP ở đâu uy tín, tốt nhất Việt Nam thì gọi ngay tới bác sĩ Thắng 0988778115. Bác sĩ có sẵn cơ sở ở 2 đầu đất nước là Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh. Những tỉnh thành khác, bác sĩ có thể gửi ship hỏa tốc trong vòng vài tiếng đến chưa đầy 24 giờ.
Thuốc PEP của bác sĩ Thắng là chuẩn và uy tín nhất. Bởi nó đã được áp dụng thực tiễn hàng chục năm, chữa trị thành công cho hàng nghìn người. Quan trọng là có sự bảo đảm, đồng hành tư vấn từ người có chuyên môn giỏi hàng đầu Việt Nam về HIV.
Nói tóm lại, phải uống thuốc PEP trong 28 ngày vì để đạt mục tiêu không bị nhiễm HIV. Mốc thời gian đó giúp tiệm cận tỷ lệ điều trị PEP thành công lên tới gần 100%.
Mọi vấn đề về HIV, thuốc ARV, thuốc PEP cần trao đổi liên hệ Bác sĩ Thắng, call-zalo: 0988778115.
Trợ lý đơn hàng thuốc ARV: DS.Hồng Nhung 0974433519.
Xem thêm:
Chữa HIV tốt thì sống được bao lâu nữa?
Thuốc tiêm ngừa HIV Lenacapavir hiệu quả lên tới 100%?
Chỉ nên đổi thuốc ARV từ Efavirenz sang Dolutegravir khi có tải lượng HIV-RNA càng thấp càng tốt?
Bị HIV có làm giáo viên được không?
Thuốc ARV dởm râu ông nọ cắm cằm bà kia?
Thuốc chữa HIV tác dụng kéo dài là gì?