Thuốc ARV có mấy loại? Loại thuốc ARV nào tốt nhất hiện nay?

Đã là người nhiễm HIV hoặc điều trị PEP, ai chẳng muốn biết rằng thuốc ARV có mấy loại, loại thuốc ARV nào tốt nhất hiện nay? Có bao nhiêu loại thuốc ARV đang tồn tại, lưu hành ở thị trường Việt nam? Thuốc ARV tốt nhất thế giới là gì? Bệnh nhân HIV/AIDS đang dùng ARV nào nhiều nhất?

Trả lời ngay: hiện có 7 nhóm thuốc ARV được phân chia theo dược lý học. Loại thuốc ARV tốt nhất ở Việt Nam hiện có là TAF/FTC/DTG. Biệt dược phổ biến là Telagara, Tocitaf và Spegra.

HIV/AIDS đang tàn phá nhân mạng ra sao?

Kể từ khi phát hiện cách nay đã nhiều thập kỉ, HIV/AIDS vẫn không ngừng tiêu diệt loài người. Số lượng ca mắc và tử vong do HIV/AIDS trên toàn cầu tưởng chừng như được kiểm soát ở một số giai đoạn. Nhưng thực tế, nó vẫn đang không ngừng lấy đi hàng nghìn nhân mạng, khiến hàng trăm gia đình mất người thân trên toàn thế giới.

Tính đến nay là 2024, HIV đã cướp đi sinh mạng của hàng chục triệu người trên toàn cầu. Chỉ tính riêng ở Việt Nam có tới nửa triệu người nhiễm, cũng có tới hàng trăm nghìn người tử vong vì AIDS.

”Kẻ giết người thầm lặng” mang tên HIV?

Virus HIV sau khi xâm nhập vào cơ thể sẽ nhân lên nhanh chóng trong tuần đầu tiên. Sau đó là những ngày tháng yên bình không triệu chứng. Nhưng họ không biết rằng virus HIV chỉ là đang ở trạng thái “ngủ”.

Trong khoảng thời gian tiếp theo, virus này âm thầm tấn công hệ miễn dịch bằng cách xâm nhập, tiêu diệt tế bào TCD4 – đóng vai trò bảo vệ hệ miễn dịch. Sau đó biến tế bào này thành nơi sản sinh và phát tán virus HIV ra khắp cơ thể theo đường máu.

Lúc này hệ thống miễn dịch của người bệnh suy yếu, tạo thuận lợi cho nhiễm trùng cơ hội nhân lên và khiến người bệnh mắc phải những bệnh do nhiễm trùng cơ hội gây ra. Cho đến thời điểm số lượng tế bào T-CD4 giảm xuống dưới 200 tế bào/ul người nhiễm HIV sẽ chuyển sang giai đoạn cuối đó là AIDS và “chết dần”.

Chữa HIV bằng thuốc gì?

Giai đoạn AIDS là điều không một bệnh nhân nào mong muốn. Nên dù HIV chưa có thuốc đặc trị hiệu quả nhưng thuốc arv vẫn đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong quá trình điều trị. Chúng có thể giúp kéo dài sự sống cho những bệnh nhân HIV/AIDS. Nhờ có ARV mà HIV chỉ còn coi là bệnh mạn tính.

Trên thế giới hiện nay có rất loại thuốc điều trị HIV, đều có tên gọi chung là thuốc kháng retrovirus/Anti-Retrovirus (ARV). Chúng thường được chia thành nhiều nhóm khác nhau và được sử dụng kết hợp ít nhất từ 3 loại khác nhau trở lên để tăng hiệu quả điều trị cho bệnh nhân HIV.

Cơ chế hoạt động của hầu hết thuốc arv hiện nay đều tập trung vào nhiệm vụ kiểm soát và kiềm chế không cho virus HIV nhân lên trong cơ thể người bệnh. Khi virus HIV không nhân rộng, không thể tiêu diệt các tế bào TCD4 thì hệ miễn dịch của cơ thể vẫn khỏe mạnh.

Thuốc ARV cứu sống người nhiễm HIV/AIDS ra sao?

Muốn khỏe mạnh, muốn bình thường mà sống thì đối với người nhiễm HIV phải có thuốc ARV, không còn ngoại lệ nào khác. Chỉ có thuốc ARV mới giúp cho cơ thể người nhiễm HIV không bị héo mòn và chết dần do các bệnh nhiễm trùng cơ hội. Chỉ có thuốc ARV mới giúp bệnh nhân HIV không phải đối mặt với lưỡi hái tử thần, với sự lở loét suy kiệt thường thấy ở những người giai đoạn AIDS.

Vậy thuốc ARV giúp hồi sinh họ bằng cách nào? Chính là nhờ các tác động sau:

Kiểm soát sự phát triển và phát tán của virus HIV.
Cải thiện, tăng cường khả năng miễn dịch cho người bệnh để chống lại nhiễm trùng cơ hội.
Điều trị bệnh và làm giảm quá trình triệu chứng phát tác, kéo dài thời gian chuyển biến giai đoạn.
Các loại thuốc điều trị HIV có ít tác dụng phụ nhất đối với cơ thể người bệnh.
Có thuốc ARV là có thêm niềm tin và hi vọng.

Tính đến nay, chỉ có thuốc ARV là duy nhất được chứng minh có hiệu quả trong điều trị HIV lâu dài.

Cập nhật một số loại thuốc ARV phổ biến hiện nay?

Chúng ta có thể điểm mặt gọi tên một số loại thuốc ARV cực kì hữu ích đang có mặt phần lớn trên thị trường toàn cầu. Nó không chỉ có mặt ở một đất nước và hầu khắp trên cả thế giới. Dù bạn ở Việt Nam, Lào, Malaysia, Úc, Ba Lan, Đức, Pháp, Anh, hay Mỹ.. đều có đủ loại thuốc ARV tốt nhất.

1. Nhóm thuốc ức chế enzym sao chép ngược Nucleotide/ Nucleoside Reverse Transcriptase Inhibitors (NRTI)

Thành phần thuốc điều trị HIV thuộc nhóm NRTI bao gồm:

Abacavir
Didanosine
Emtricitabine
Lamivudine
Stavudine
Tenofovir
Zidovudine.

Loại hoạt chất này cực kì cơ bản và hầu như là luôn phải có mặt trong các phác đồ điều trị ARV hiện nay.

2. Nhóm thuốc ức chế enzym sao chép ngược nhưng không phải Nucleoside – Non Nucleoside Reverse Transcriptase Inhibitors (NNRTI)

Thuốc arv thuộc nhóm NNRTI bao gồm:

Delavirdine
Efavirenz
Etravirine
Nevirapine
Rilpivirine

Nhóm này hiện nay đang được thay thế dần bởi các hoạt chất khác. Lí do là sau nhiều năm sử dụng hay gây ra tác dụng phụ ngoài mong muốn tai hại.

3. Nhóm thuốc Protease Inhibitors – PI – Ức chế enzyme Protease

Nhóm thuốc ức chế enzym Protease bao gồm các loại thuốc điều trị HIV sau:

Atazanavir
Darunavir
Fosamprenavir
Indinavir
Lopinavir + ritonavir
Nelfinavir
Ritonavir
Saquinavir
Tipranavir

Các virus HIV muốn nhân bản và phát tán cần sử dụng một loại enzyme có tên là Protease. Protease là loại enzyme có thể khiến virus HIV lây lan nhanh chóng sang các tế bào khác trong cơ thể.

Do đó, để kìm hãm sự phát triển của enzyme Protease, ngăn chặn virus HIV nhân bản, bác sĩ sẽ chỉ định dùng kết hợpcác loại thuốc arv trong nhóm PI này.

Việt nam chúng ta chỉ dùng nhóm này vào phác đồ điều trị ARV từ bậc 2 trở lên thôi nhé.

4. Nhóm thuốc ức chế hợp nhất/ức chế hòa màng

Để nhân bản thành công, virus HIV sẽ bám vào bề mặt tế bào TCD4 để hợp nhất với tế bào này. Quá trình này gọi là hợp hạch. Nhóm thuốc ức chế hợp nhất sẽ được dùng khi cần ngăn chặn virus HIV xâm nhập vào tế bào. Nhóm thuốc này chỉ có duy nhất 1 loại thuốc là Enfuvirtide hoặc có tên gọi khác là Fuzeon.

5. Nhóm thuốc điều trị HIV đối kháng thụ thể CCR5

Để hợp nhất được với tế bào, virus HIV sẽ phải liên kết được với thụ thể đặc biệt trên bề mặt tế bào có tên là CCR5. Nhóm thuốc này sẽ giúp ngăn cản đồng thụ thể CCR5, không cho virus HIV bám vào bề mặt và xâm nhập tế bào.

Do đó, bác sĩ thường dùng thuốc đối kháng thụ thể CCR5 như một chất ức chế xâm nhập. Maraviroc và Ibalizumab, có tên biệt dược lần lượt là Selzentry và Trogarzo là những chất ức chế xâm nhập thường được dùng để ngăn ngừa virus HIV xâm nhập vào tế bào.

Cả 2 nhóm 4 và 5 kể trên chỉ mang tính chất tham khảo. Hầu như ở Việt Nam không bao giờ có loại hoạt chất ARV này. Trên thế giới họ cũng chỉ mang tính chất nghiên cứu nhiều hơn là áp dụng thực tế rộng rãi.

6. Nhóm thuốc ức chế men tích hợp Integrase (Integrase Strand Transfer Inhibitors – INSTIs)

Sau khi xâm nhập được vào tế bào TCD4, virus HIV sẽ nhân lên bằng cách gắn ADN của chúng vào ADN của TCD4. Để thực hiện được cần đến enzyme Integrase. Trong khi đó, nhóm thuốc INSTIs có tác dụng vô hiệu hóa hoạt động của enzym này.

Nhờ vậy, virus HIV không thể chèn ADN vào tế bào đích chủ và không thể tạo ra bản sao. Như thế thì virus HIV cũng sẽ không nhân lên trong cơ thể người bệnh. Nhóm thuốc INSTIs bao gồm một số thuốc như: dolutegravir (tên biệt dược là Tivicay), Raltegravir (tên biệt dược là Isentress/Isentress HD).

7. Ức chế trưởng thành: Ibalizumab-uiyk (Trogarzo).

Là dòng thuốc mới được xếp vào điều trị HIV. Thuốc tiêm ngăn chặn virus HIV chưa gây nhiễm tế bào CD4.

Thuốc ARV loại nào tốt nhất hiện nay?

*Thuốc ARV thuộc phác đồ TAF/FTC/DTG là tốt nhất hiện có ở Việt Nam.*

Ở Việt Nam hiện đang có Telagara, Tocitaf, Spegra là thuốc ARV tốt nhất. Chúng đều thuộc phác đồ TAF/FTC/DTG mới nhất tại nước ta. Hiệu quả của những thuốc này rất tốt, hàng rào kháng thuốc cao và đặc biệt ít tác dụng phụ. Người dùng có thể yên tâm sử dụng lâu dài, không lo phải đổi thuốc hay suy gan, thận.

Nói tóm lại, thuốc ARV hiện nay có khoảng 7 loại khác nhau. Trong đó, thuốc thuộc phác đồ TAF/FTC/DTG là mới và tốt nhất tại Việt Nam.

Mọi vấn đề về HIV, thuốc ARV, thuốc PEP cần trao đổi liên hệ Bác sĩ Thắng, call-zalo: 0988778115.

Trợ lý đơn hàng thuốc ARV: DS.Hồng Nhung 0974433519.