N.C.H hỏi: chào bác sĩ Thắng, cách đây 3 tháng em có nguy cơ phơi nhiễm HIV. Nay em muốn hỏi xét nghiệm HIV 3 tháng âm tính đã an toàn chưa ạ? Em rất lo lắng vì thấy một số nơi bảo phải 6 tháng. Mong bác sĩ giải đáp dùm, cảm ơn bác sĩ nhiều ạ.
Trả lời: Xét nghiệm HIV 3 tháng âm tính bằng chiến lược 3 Bộ Y tế và đo tải lượng HIV-RNA là tuyệt đối chính xác. Trường hợp chỉ làm bằng các loại test nhanh, combo Ag/Ab không có ý nghĩa khẳng định. Mốc thời gian 3 tháng là đủ để biết chắc chắn mình có bị nhiễm HIV hay không. Việc kéo dài đến 6 tháng, thậm chí là 12 tháng chỉ mang tính lý thuyết, không có ý nghĩa thực tế. Vấn đề là bạn phải biết làm xét nghiệm gì và ở đâu cho chuẩn.
Xét nghiệm HIV gồm những loại nào?
Xét nghiệm HIV hay chính xác hơn ở trường hợp này là xét nghiệm để chẩn đoán tình trạng nhiễm HIV trên người. Nó bao gồm 4 thế hệ sinh phẩm xét nghiệm. Trong đó:
- Sinh phẩm xét nghiệm thế hệ một: dùng để phát hiện kháng thể kháng HIV. Bằng cách sử dụng toàn bộ dịch ly giải của virus HIV làm kháng nguyên theo định dạng xét nghiệm miễn dịch.
- Thế hệ 2: bổ sung HIV-1 p24 vào môi trường kháng nguyên. Tăng tính đặc hiệu, giúp chính xác hơn.
- Thế hệ 3: bổ sung khả năng phát hiện IgM để rút ngắn thời gian cửa sổ HIV.
- Thế hệ 4: kết hợp phát hiện cả kháng nguyên và kháng thể kháng HIV. Đây là thế hệ xét nghiệm được dùng phổ biến hiện nay. Nó khác với 3 thế hệ trước chỉ phát hiện kháng thể kháng HIV.
Do đó, khi các bạn đến các phòng khám, trung tâm xét nghiệm HIV sẽ được giới thiệu test HIV comgbo Ag/Ab. Nhưng kể cả loại xét nghiệm HIV thế hệ 4 này cũng có sai số rất nhiều. Chi tiết tại ”Xét nghiệm HIV combo Ag/Ab cho kết quả mơ hồ”.
Tại sao phải cần tới xét nghiệm khẳng định HIV chiến lược 3 và PCR đo tải lượng HIV-RNA?
Vì tính chất quan trọng của việc chẩn đoán HIV, nên công nghệ xét nghiệm phải được nâng tầm. Nó không cho phép sai hay nhầm lẫn vì liên quan đến tính mạng và sức khỏe cả một đời người.
Xét nghiệm khẳng định HIV chiến lược 3 Bộ y tế:
Chính vì thế, Bộ y tế đã ban hành chiến lược 3 xét nghiệm khẳng định HIV. Đây là loại hình xét nghiệm lấy máu tĩnh mạch rất chuẩn xác. Nó sử dụng 3 sinh phẩm khác nhau, dựa trên 3 nguyên lý hoặc chuẩn bị kháng nguyên khác nhau. Từ đó cho ra kết quả tìm virus HIV là rất nhạy và chính xác tuyệt đối để không bị nhầm sang loại virus khác.
Xét nghiệm PCR đo tải lượng HIV-RNA:
Tuy nhiên, chiến lược 3 này là dùng để phát hiện kháng thể kháng HIV. Nó vẫn có trường hợp không xác định. Do đó, muốn kết quả 100% thì cần phải có xét nghiệm tìm trực tiếp tác nhân là HIV. Bởi thế người ta dùng xét nghiệm Nucleic Acid Test (NAT), thực tế áp dụng là PCR đo tải lượng virus HIV-RNA. Loại xét nghiệm này giống như thời COVID-19, sau khi test nhanh ngoáy mũi sẽ gửi đi làm PCR để khẳng định.
Tức là, nếu so sánh với xét nghiệm HIV combo Ag/Ab thì chúng ta thấy rằng:
- Xét nghiệm HIV combo Ag/Ab chỉ là test nhanh, tìm đồng thời kháng thể và kháng nguyên HIV, độ chính xác không cao.
- Xét nghiệm khẳng định HIV chiến lược 3 để chắc chắn việc tìm kháng thể (Ab) kháng HIV không bị sai.
- Xét nghiệm PCR tìm HIV-RNA để chắc chắn không bỏ sót việc tìm kháng nguyên HIV (Ag).
Hai xét nghiệm chiến lược 3 và PCR giúp chuẩn hóa và nâng tầm xét nghiệm Ag/Ab lên độ chính xác tuyệt đối. Chính vì thế, khi một người có test nhanh HIV chỉ là mang tính chất tham khảo. Muốn khẳng định các bệnh viện, phòng khám vẫn phải gửi đi làm xét nghiệm chiến lược 3 và PCR.
Giai đoạn cửa sổ HIV kéo dài 3 tháng hay 6 tháng?
Nguồn cơn của việc nhiều nơi còn lúng túng khi không biết xét nghiệm HIV 3 tháng hay 6 tháng mới chính xác còn ở đây. Đó chính là mốc thời gian về giai đoạn cửa sổ HIV. Khái niệm này để nói lên một khoảng thời gian virus HIV nhiễm vào người bệnh nhưng chưa có đáp ứng miễn dịch đầy đủ. Dẫn tới có thể bị nhiễm HIV mà xét nghiệm tìm kháng thể chưa ra hay còn gọi là âm tính giả. Khoảng thời gian này kéo dài khác nhau tùy mỗi cá thể, nhưng tựu chung lại là không quá 3 tháng. Một số bài báo trên thế giới có nói giai đoạn cửa sổ HIV có thể tới 6 tháng, thậm chí là 9 tháng hoặc hơn.
Tuy nhiên, điều này là không có kiểm chứng thực tế. Chính vì thế, Bộ y tế Việt Nam cũng đã nói rõ 3 tháng là đủ để khép lại giai đoạn cửa sổ HIV và cho kết quả xét nghiệm chính xác. Khổ nỗi, một số bác sĩ thiếu kinh nghiệm, lại không hiểu rõ về việc phải làm xét nghiệm gì cho chuẩn. Từ đó mới sinh ra kiểu tư vấn cực kì hoang mang: có thể bị dương tính ở thời điểm 6 tháng.
Xét nghiệm HIV 3 tháng âm tính đã an toàn chưa?
Từ những dẫn dắt trên, bạn có thể thấy rằng xét nghiệm HIV 3 tháng âm tính là tuyệt đối an toàn. Với điều kiện bạn phải được làm xét nghiệm khẳng định HIV chiến lược 3 và PCR đo tải lượng virus HIV-RNA. Mốc thời gian kéo dài thêm như 6 tháng, 9 tháng là không cần thiết. Nếu có bị ”lật kèo” ở thời gian kéo dài hơn này không phải do giai đoạn cửa sổ HIV. Mà là vì bạn chưa được làm xét nghiệm chuẩn. Hay nói cách khác, kết quả sai ở thời điểm đủ 3 tháng là do sinh phẩm làm xét nghiệm HIV.
Những xét nghiệm cao cấp này không phải ở đâu cũng làm được. Bạn có thể tới một số địa chỉ uy tín như Việt Nhiệt đới, Viện Pasteur, Viện Medlatec, Viện Hòa Hảo…
Nói tóm lại, xét nghiệm HIV ở thời điểm 3 tháng âm tính đã là an toàn rồi. Nhưng đó phải là làm xét nghiệm khẳng định HIV chiến lược 3 Bộ Y tế kết hợp với PCR đo tải lượng HIV. Các xét nghiệm test nhanh HIV, dù là combo Ag/Ab không có ý nghĩa chẩn đoán chắc chắn nhiễm HIV. Chúc bạn có sựa lựa chọn đúng đắn và kết quả tốt.
Mọi vấn đề về HIV, thuốc ARV, thuốc PEP cần trao đổi liên hệ Bác sĩ Thắng, call-zalo: 0988778115.
Trợ lý đơn hàng thuốc ARV: DS.Hồng Nhung 0974433519.
Xem thêm:
Tiêm ngừa HIV hết bao nhiêu tiền vậy bác sĩ?
Giá thuốc PEP HIV và những điều cần biết?
Bị HIV sinh con được không thưa bác sĩ?
Hiệu quả của phác đồ TAF-FTC-DTG rất cao?
Bị HIV đi Hàn Quốc được không vậy bác sĩ?
Thuốc phơi nhiễm HIV 72h mua ở đâu? Giá bao nhiêu là chuẩn?
Xét nghiệm chẩn đoán sau phơi nhiễm HIV chính xác 100% thế nào?
Where to buy PEP in Ho Chi Minh city?