Uống thuốc PEP để phòng ngừa lây nhiễm HIV thì ai cũng biết. Tuy nhiên, thuốc PEP có hại như thế nào, có gì nghiêm trọng lắm không. Hãy cùng bác sĩ Thắng giải đáp rõ hơn về vấn đề này.
Thuốc PEP là gì? Tại sao phải uống thuốc PEP?
Trước hết cần hiểu thuốc PEP là thuốc ARV dùng sớm trong vòng 72 giờ nhằm ngăn ngừa lây nhiễm HIV từ người này sang người khác. Thuốc PEP hay đầy đủ phải là thuốc điều trị PEP, viết tắt của Post Exposure Prophylaxis. Tức là sau khi có hành vi nguy cơ lây nhiễm HIV mới cần đến thuốc PEP.
Không phải tất cả những trường hợp tiếp xúc với người nhiễm HIV, máu hay dịch tiết của người HIV đều cần phải dùng thuốc PEP. Ngoài ra thuốc PEP cũng không dùng để dự phòng sẵn, trước khi có hành vi nguy cơ lây HIV.
Người có nguy cơ phơi nhiễm HIV phải uống thuốc PEP để khỏi bị lây HIV từ người khác. Trong cuộc sống hiện tại có rất nhiều nguy cơ lây nhiễm HIV phải dùng đến thuốc PEP ví dụ như quan hệ tình dục không an toàn, dẫm đạp kim, dính máu không rõ nguồn gốc…Do đó, nhiều người phải uống thuốc PEP để khỏi bị lây HIV. Tuy nhiên, thuốc PEP có hại như thế nào, có gì nghiêm trọng lắm không, chúng ta cũng tìm hiểu tiếp sẽ biết ngay thôi.
Hiệu quả phòng ngừa lây nhiễm HIV của PEP cao không?
Về lý thuyết, chẳng có gì là đạt 100%, đến vàng cũng chỉ đạt 4 số 9. Cho nên nếu dựa trên các kiến thức sách vở và các báo cáo y văn trên thế giới về kết quả nghiên cứu cũng rất khác nhau. Kể cả có tuân thủ nghiêm ngặt nguyên tắc điều trị PEP hay không. Có tài liệu cho rằng nó chỉ đạt khoảng 95%, nhưng có những báo cáo khoa học lại chỉ ra nó đạt đến 98,7%, tin ai bây giờ đây? Và những con số phần trăm đó nói lên điều gì?
Thực ra, đã là điều trị PEP thì rất khó đánh giá chính xác, bởi mấy ai có nguy cơ lây HIV lại đi thông báo rộng rãi và đồng ý để tham gia làm đối tượng nghiên cứu khoa học cho người khác biết. Những con số vừa nêu ở trên là nghiên cứu trên đối tượng khách đi gái mại dâm bên Mỹ. Nó còn phụ thuộc nhiều vào mức độ trung thực của việc cung cấp thông tin, loại thuốc ARVuống trong điều trị phơi nhiễm HIV. Bên cạnh đó là yếu tố thời gian kịp tiếp cận với thuốc, sự tuân thủ thuốc ARV trong quá trình điều trị PEP, sự kiêng ăn, tránh bia rượu trong 28 ngày điều trị PEP.
Nói chung, hiệu quả phòng ngừa lây nhiễm HIV của PEP ở Việt Nam hiện nay đang rất cao. Tỉ lệ điều trị PEP thành công gần như 100% với những ai uống thuốc PEP chuẩn của bác sĩ Thắng.
Tác dụng phụ của PEP là gì?
Uống thuốc PEP thì rất có lợi trong việc bảo vệ bạn khỏi bị nhiễm HIV. Tuy nhiên, tác dụng phụ của PEP lại chính là mặt trái của việc sử dụng PEP.
Tác dụng phụ của PEP phổ biến có thể gặp là:
- Đau đầu
- Mệt mỏi
- Buồn nôn
- Đầy bụng
- Chậm tiêu
- Chán ăn
- Tiêu chảy
- Mất ngủ
- Giảm khả năng tập trung trong công việc
- Nổi ban mề đay dị ứng.
Hầu hết, các tác dụng phụ của PEP đều nhẹ nhàng, không quá nghiêm trọng. Sự biểu hiện của tác dụng phụ PEP ở mỗi người cũng khác nhau, tùy theo cơ địa và loại thuốc PEP sử dụng.
Thuốc PEP có hại như thế nào?
Có thể hiểu đơn giản, thuốc PEP có hại gì cho gan, thận, não, tim, phổi hay không… Có nghĩa là khi nói tới tác hại của thuốc PEP, chúng ta đề cập tới tổn thương thực thể tại các cơ quan trong cơ thể người dùng thuốc. Khái niệm này cụ thể và mang tính chất nguy hiểm hơn so với tác dụng phụ của PEP có thể gây ra.
Chẳng hạn, thuốc PEP gây chóng mặt nhưng không tổn thương não nên không phải là hại não. Nhưng thuốc PEP gây hại gan vì làm tăng men gan, tổn thương tế bào gan.
Về cơ bản, tác dụng phụ của PEP nhiều khi là tương đương cách hiểu thuốc PEP có hại như thế nào. Tuy nhiên, một số tình huống cụ thể, ta hiểu rằng nói đến gây hại ở đây là chuyên sâu và cụ thể hơn. Đó là muốn nói đến cơ quan tổ chức nào đó một cách chi tiết và có tổn thương thực thể rõ ràng. Thuốc PEP chủ yếu hại gan và thận là chính. Các cơ quan khác rất ít ghi nhận tổn thương gây hại do thuốc PEP gây ra.
Tác hại này phát hiện khi làm xét nghiệm máu sẽ thấy men gan ALT và men thận Creatinin tăng cao. Biểu hiện của tổn thương gan nặng là vàng da, vàng mắt, đầy bụng, ăn không tiêu. Còn đối với tác hại của PEP gây ra ở thận sẽ có biểu hiện đái ít, đau thắt lưng.
Tuy nhiên, đa phần các chỉ số này sẽ trở về bình thường trong thời gian ngắn. Ngoài ra, những thuốc PEP tốt nhất hiện nay ít gây hại gan, hại thận như thế hệ thuốc ngày xưa. Tốt nhất là sử dụng PEP thuộc phác đồ TAF/FTC/DTG thì rất là ổn luôn.
Làm gì để hạn chế tác dụng phụ của PEP?
Thuốc PEP có nhiều tác dụng phụ khác nhau, mức độ nặng nhẹ lại còn tùy thuộc vào cơ địa mỗi người. Do đó, tùy tình huống cụ thể mà chúng ta sẽ có cách để hạn chế tác dụng phụ của PEP.
Trường hợp, tác dụng phụ của PEP quá nhẹ không cần xử trí gì. Với mức độ tác dụng phụ trung bình, chúng ta có thể dùng thêm thuốc điều trị triệu chứng. Chẳng hạn là thuốc chống nôn, thuốc ngủ thảo dược, thuốc cầm tiêu chảy…
Một số trường hợp có thể chọn giờ uống thuốc PEP sát giờ đi ngủ buổi tối. Hay như cơ địa khác nhau có thể uống thuốc PEP lúcno hay đói khác nhau. Có người uống PEP lúc no, nhưng có người phải uống PEP lúc đói mới giúp giảm tác dụng phụ.
Tác dụng phụ PEP nguy hiểm nhất và cách xử trí là gì?
Tác dụng phụ PEP nguy hiểm nhất là dị ứng hội chứng Stevens-Johnson. Đây là tình trạng dị ứng rất nặng, biểu hiện bằng những triệu chứng như nổi ban dày đặc toàn thân. Loét các hố tự nhiên trên cơ thể như: niêm mạc miệng, mắt, mũi…Nặng hơn là suy hô hấp, trụy tim mạch và tử vong.
Với những trường hợp xuất hiện dị ứng thuốc Stevens-Johnson, người dùng phải ngừng uống thuốc PEP ngay lập tức. Tiếp đến là phải nhập viện để theo dõi, không được tự ý xử trí tại nhà. Có thể gọi điện cho các bác sĩ chuyên khoa để tư vấn sớm trước khi kịp đến viện.
Nên chọn loại thuốc PEP nào ít tác dụng phụ nhất?
Hiện nay có nhiều loại thuốc ARV có thể sử dụng để điều trị PEP. Trong đó tốt nhất là Telagara, Spegra và Tocitaf. Đây là những loại thuốc tốt nhất hiện có ở Việt Nam. Nó rất ít gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng. Đặc biệt an toàn với gan thận.
Mua thuốc PEP ở đâu chuẩn tốt nhất hiện nay?
Thuốc PEP hiện nay có nhiều nơi bán với các mức giá và chất lượng khác nhau. Để kiểm soát tốt về chất lượng cũng như mua thuốc PEP giá cả hợp lý cần biết địa điểm bán thuốc PEP chuẩn.
Mua thuốc PEP của hệ thống phòng khám bác sĩ Thắng là yên tâm và chuẩn nhất hiện nay.
Tóm lại, thuốc PEP có hại như thế nào được trả lời là chủ yếu xảy ra ở gan và thận. Có thể phát hiện tác hại này bằng xét nghiệm chỉ số ALT và Creatinin. Tuy nhiên, đa phần thuốc PEP không gây hại gì nghiêm trọng. Nhất là khi hiện nay có nhiều thuốc PEP mới và tốt hơn phác đồ điều trị PEP ngày xưa.
Mọi vấn đề về HIV, thuốc ARV, thuốc PEP cần trao đổi liên hệ Bác sĩ Thắng, call-zalo: 0988778115.
Trợ lý đơn hàng thuốc ARV: DS.Hồng Nhung 0974433519.
Xem thêm:
Chữa HIV tốt thì sống được bao lâu nữa?
Thuốc ARV dởm râu ông nọ cắm cằm bà kia?
Thuốc chữa HIV tác dụng kéo dài là gì?
Chữa HIV 2024 ở đâu uy tín chất lượng nhất?